10 najczęstszych błędów w rozliczaniu podatku dochodowego

Prawo podatkowe nakłada  szereg obowiązków na polskich przedsiębiorców. W przypadku niewywiązania się z nich może to doprowadzić do konieczności zapłacenia wyższego podatku oraz odsetek od niego, ale niestety wiąże się to również odpowiedzialnością karno-skarbową. Aby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji przedstawiamy 10 najczęściej popełnianych błędów podatkowych przez przedsiębiorców.

1.Unikanie płacenia podatku lub zaliczki na podatek w terminie.

Oczywiście jak wiadomo, każdemu może zdarzyć się obsunięcie w terminie zapłacenia za podatek. Jednak jeżeli jest to regularne i  powtarzające się co miesiąc lub jednorazowe opóźnienie wpłacenia podatku w terminie, ale na dłuższy okres, to takie postępowanie będzie uznawane jako znamię uporczywości. Jest to wykroczenie, które jest karane grzywną, ale również odsetkami od niewpłaconej kwoty podatku. Zatem jak uniknąć takich sytuacji? Prostym sposobem jest np. ustawienie cykliczne, które przypomina w elektronicznym kalendarzu o obowiązku wpłacenia danego podatku.

2. Wliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków o charakterze prywatnym.

Wiadomym jest, że każdy przedsiębiorca chciałby jak najmniej płacić podatku. Osoby będące na tzw. etacie, nie interesują się tym, że z tego co się „zarobiło” należy zapłacić podatek dochodowy. Natomiast każdy przedsiębiorca co miesiąc widzi, ile wpłaca zaliczki na podatek dochodowy. Wówczas chce zmniejszyć to obciążenie i  zalicza do kosztów uzyskania przychodów coraz więcej nowych wydatków. Należy jednak pamiętać, że nie każdy poniesiony wydatek może stanowić KUP. Kosztem uzyskania przychodu może być tylko wydatek poniesiony w celu uzyskania tego przychodu bądź jego zabezpieczenia. Jeżeli będziemy trzymać się tej zasady, możemy uniknąć możliwości uznania przez organ podatkowy, że konieczna jest korekta i usunięcie wydatku z KUP, ale również wpłacenie zaległego podatku i odsetek od niego.

3. Unikanie wystawiania faktury lub rachunku.

Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy jest wystawienie faktury bądź rachunku, który wynika z przepisów ustawy o VAT. W sytuacji, gdy dokonamy transakcji sprzedaży lub wykonania jakiejś usługi, istnieje taki obowiązek. Fakturę wystawia się dla podatnika VAT czynnego, a rachunek jeżeli dokonamy transakcji z osobą fizyczną, która nie prowadzi  działalności gospodarczej. Brak wystawienia któregoś z powyższych dokumentów podlega karze grzywny.

4. Posługiwanie się nierzetelnymi fakturami VAT.

Przedsiębiorca musi ponieść koszt uzyskania przychodu jeżeli chce obniżyć VAT należny lub chce obniżyć zaliczkę na podatek dochodowy. Niekiedy zdarza się, że przedsiębiorcy z braku możliwości dokonania kosztów, „kupują” faktury VAT, które mają być dokumentem za podobno poniesiony wydatek. Mało kto jest świadomy, że za taki czyn jest karalny i  grozi kara grzywny, a nawet kara pozbawienia wolności.

5. Brak dokumentacji dotyczącej transakcji.

Każda transakcja powinna być udokumentowana, na wypadek kontroli przez odpowiedni organ podatkowy. Obowiązkowe jest posiadanie faktury VAT, umowy, zamówienia, dokumentu przewozu itp. Niektóre przywileje podatkowe są obwarowane posiadaniem właściwych dokumentów (np. zastosowanie stawki VAT 0% w przypadku WDT). Brak odpowiednich dokumentów, uniemożliwia skorzystanie wtedy z takiego przywileju, tak więc podatnik, który nie posiada ich nie powinien takiej stawki zastosować. Czasem jednak przydarza się, że stawka zostaje wykorzystana pomimo braku tych dokumentów. Niestety wiąże się to z konsekwencjami zarówno w podatku VAT, ale również w postępowaniu karnym skarbowym.

6. Odliczenie 100% VAT od paliwa/raty leasingowej itp. pomimo używania samochodu służbowego do celów osobistych.

Przepisy mówią, że w sytuacji wydatków związanych z samochodem służbowym , pełen VAT można odliczyć, gdy samochód jest użytkowany tylko w celach służbowych. Ponadto trzeba prowadzić ewidencję przebiegu tego pojazdu. Jeśli podatnik użytkuje go również do celów prywatnych, możliwe jest jedynie odliczenie VAT naliczonego w postaci 50% jego wysokości. Przedsiębiorcy  wielokrotnie ignorują te regulacje i odliczają 100% VAT np. od zakupionego paliwa mimo, że nie prowadzą ewidencji i używania samochodu w trybie mieszanym. Niektórzy wydaje się, że nie zdają sobie sprawy, że kontrola może odbyć się właściwie każdego dnia i odpowiednia osoba z urzędu skarbowego może chcieć zweryfikować te rozliczenia. Bezpieczniej jest odliczać 50% VAT w przypadku faktur otrzymywanych związanych z użytkowaniem samochodu dla celów służbowych.

7. Firmanctwo.

Może zdarzyć się taka sytuacja, że ktoś poprosi kogoś o założenie na siebie działalności gospodarczej tylko po to, aby ta osoba mogła dalej prowadzić swoją działalność. Należy zauważyć, że takie zachowanie nie tylko ma swoje konsekwencje w podatkach, ale także w prawie karnym skarbowym. Odpowiedzialność wtedy jest po obu stronach tego działania. W prawie karnym skarbowym, odpowiedzialność za takie przestępstwo firmanctwa ponosi wyłącznie firmant, chociaż trudno przyjąć, że druga osoba nie ponosi tej odpowiedzialności w ogóle. Uważa się, że może ponieść odpowiedzialność za tzw. firmanctwo bierne jako współsprawstwo bądź pomocnictwo. 

8. Brak zgłoszenia rejestracyjnego bądź aktualizacji danych, w szczególności w zakresie adresu do korespondencji.

Brak zgłoszenia rejestracyjnego bądź nie uaktualnianie danych może być konsekwencją w braku udziału w postępowaniu podatkowym i wydaniem wobec podatnika decyzji podatkowej. Wówczas podatnik nawet nie będzie miał jak się odwołać. Ponadto taki czyn jest także wykroczeniem dla urzędu skarbowego. Prowadzą zatem własne interesy, trzeba koniecznie pamiętać, aby zawsze aktualizować wszystkie zmieniane dane, które trzeba podawać stosownym organom władzy państwowej.

9. Brak weryfikacji kontrahenta i wplątanie się w oszustwo podatkowe.

Od jakiegoś głośno jest o staranności w doborze właściwego kontrahenta. Pomimo tego, przedsiębiorcy nadal zaślepieni perspektywą szybkiego zysku i pewnej transakcji,  niestety ulegają oszustwom podatkowym. Często wszystko wychodzi na jaw dopiero w trakcie kontroli podatkowej. W jednej chwili urzędnik może na podatnika wydać decyzję podatkową, która określa zobowiązanie podatkowe. Przeważnie dotyczy to nadwyżki podatku naliczonego nad należnym i zadeklarowanego zwrotu VAT, których kwoty powodują zainteresowanie transakcjami, z którymi te zwroty są związane. Brak odpowiedniej staranności skutkuje nie tylko decyzją podatkową i próbami usiłowania wytłumaczenia się z niewiedzy oszustwa, ale również ewentualnym postępowaniem karnym skarbowym, które może zakończyć się w najgorszym wypadku pozbawieniem wolności. Dlatego najlepszym wyjściem jest zapoznanie się z instrukcją weryfikacji kontrahenta wydaną przez Ministerstwo Finansów oraz unikanie transakcji, które wywołują jakąkolwiek niepewność.

10. Wybór błędnego sposobu rozliczenia podatku dochodowego.

Istnieją dwie formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:

• według skali (18% i 32%),
• liniowo (19%).

  Niekiedy, dla niektórych rodzajów działalności istnieje także możliwość zastosowania stawki tzw. zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych. Stawki te są o wiele niższe, np. 5,5% czy też 8,5%. Nie każdy rodzaj działalności może z takich stawek skorzystać. Ponadto nie każde wykonywane czynności podpadają pod PKD, dla którego przewidziana została preferencyjna stawka. Ważne jest również to że, niektóre rodzaje świadczonych usług nie mają możliwości zastosowania stawek preferencyjnych, o czym też nierzadko przedsiębiorcy zapominają. Dlatego tak istotne jest, że jeżeli wybieramy opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym, najlepiej skonsultować swoją decyzję z profesjonalnym doradcą podatkowym, ewentualnie uzyskać indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego.

To tylko garstka błędów w zakresie obowiązków uregulowanych w prawie podatkowym. Jest jeszcze wiele kwestii i innych błędów, które popełniają przedsiębiorcy, ale powyższe są jednymi z popełnianych najczęściej. Posiadając jakiekolwiek wątpliwości najlepiej to zweryfikować konsultując z profesjonalistą, lub osobą zajmującą się prawem podatkowym zawodowo.